Zwanger en ouder

Het gezegde dat een zwangere vrouw zou moeten ‘eten voor twee’ is een mythe die lijkt te hebben bijgedragen aan een hoge mate van overmatige gewichtstoename bij vrouwen. Dit is de conclusie uit een studie onder zwangere vrouwen in Australië, Nieuw Zeeland en Ierland. Maar liefst 70% van de vrouwen krijgt tijdens de eerste zwangerschap te maken kregen met overgewicht. Juist de laag risico vrouwen met een gezond gewicht voor de zwangerschap blijken te maken te krijgen met excessieve gewichtstoename.

In vergelijking met de 17% van de vrouwen in de studie die een normale gewichtstoename kenden, had de groep met een overmatige gewichtstoename groep vaker te maken met een keizersnede geboorte en grote baby’s. Overmatige gewichtstoename tijdens de zwangerschap kan verder het risico op het ontwikkelen zwangerschapgerelateerde diabetes, een hoge bloeddruk en de in potentie fatale aandoening zwangerschapsvergiftiging verhogen. Zwangerschapgerelateerde diabetes – die verdwijnt na de baby is geboren – leidt tot een kans van 50% op het ontwikkelen van type 2 diabetes – die van permanente aard is-.

De overtollige kilo’s die vrouwen tijdens de zwangerschap aankomen, zij na de gebooorte moeilijk af te komen. Het wijd verspreiden van de mythe om te ‘eten voor twee’ tijdens de zwangerschap moet dus snel worden ingeperkt. De onderzoekers benadrukken dat in de eerste 12 weken van de zwangerschap geen extra voeding nodig is, en enkel in de periode erna in beperkte mate extra energie nodig is. Hiervoor is echter maar een klein beetje extra voedsel nodig, een sneetje volkoren brood of twee appels per dag extra is al voldoende.

Een vrouw die op een gezond gewicht heeft voor haar lengte mag tijdens de zwangerschap maximaal tussen de 11 en 16 kilo aankomen indien zij zwanger is van één baby. Dit gewicht bestaat uit de foetus, een grotere baarmoeder en borsten, een placenta, vruchtwater en bloed en vet. Vrouwen die weinig wegen mogen wat meer aankomen, waar vrouwen die last hebben van overgewicht juist minder mogen aankomen.

Hoewel bekend is dat het risico op bloedstolsels wordt verhoogd tijdens de zwangerschap, is ontdekt dat vrouwen die IVF ondergaan een verhoogd risico op bloedstolsels hebben in vergelijking met vrouwen die op natuurlijke wijze zwanger raken.

Dit toont een nieuwe Zweede studie aan, waarbij Deze een populatie van 23.500 vrouwen met IVF- en 117.000 vrouwen met natuurlijke zwangerschappen werden onderzocht.De onderzoekers ontdekten dat 4,2 op de 1.000 vrouwen die een IVF behandeling ondergingen te maken kregen met bloedstolsels in vergelijking met 2,5 op de 1.000 met een natuurlijke zwangerschappen. De studie toont ook aan dat een longembolie – een potentieel fatale bloedklonter die beperkt dat bloed de longen bereikt – zich bij maar liefst 8,1 vrouwen op de 10.000 die IVF ondergaan voordoet, vergeleken met zes op de 10.000 die natuurlijk zwanger raken. Het risico na in vitro fertilisatie steeg gedurende de hele zwangerschap, maar verschilt per trimester. Het risico op een longembolie blijkt het hoogst tijdens het eerste trimester.

Onvruchtbaarheid komt bij meer dan 10% van de paren over de hele wereld voor en tot op heden zijn er ongeveer vijf miljoen mensen geboren na IVF.

Het aantal vrouwen dat in haar veertiger jaren een baby krijgt is de afgelopen 20 jaar verdrievoudigd en zijn nu goed voor bijna vier procent van alle geboorten. Oudere moeders hebben meer kans op gecompliceerde zwangerschappen en geboorten, ook is bekend dat het aantal doodgeborenen vaker voorkomt bij deze vrouwen.

Zo heeft een nieuwe studie van het Royal College van Verloskundigen en Gynaecologen heeft ontdekt dat met name bij vrouwen van boven de 40 de werking van de placenta begint te falen vanaf 40 weken zwangerschap. Dit betekent dat de nog ongeboren baby te weinig zuurstof krijgt waardoor het risico op doodgeboorte aanzienlijk stijgt. Vrouwen van boven de 40 van wie de zwangerschap langer duurt dan 40 weken worden zodoende geadviseerd om de zwangerschap vroegtijdig kunstmatig op te wekken om doodgeboorte te voorkomen.

Als moeder wil je alles inzetten om ervoor te zorgen dat je zwangerschap en bevalling zo goed mogelijk verlopen. Daarom houden veel zwangere vrouwen er rekening mee dat zij bepaalde zaken niet mogen eten, stoppen zij met roken indien van toepassing en blijven zij uit de buurt van de kattenbak. Ook het volgen van een zwangerschapscursus ter voorbereiding op wat komen gaat behoort tot één van de voorzorgsmaatregelen. Circa 80% van de Nederlandse vrouwen schrijft zich in voor een dergelijke cursus bij de eerste zwangerschap.

Uit onderzoek van het Zweedse Karolinska Instituut van circa 2 jaar geleden is echter gebleken dat het volgen van een zwangerschapscursus geheel geen invloed heeft op het verloop van de bevalling. 1000 vrouwen die voor het eerst zwanger waren zijn gevolgd voor dit onderzoek, waarvan de helft een zwangerschapscursus volgde waarbij ademhalingstechnieken, ontspanningsoefeningen en manieren om zelf met pijn om te gaan werden behandeld. De andere helft van deze vrouwen kreeg enkel een cursus met informatie over de bevalling. Tijdens de bevalling van de 1000 vrouwen bleek de eerste groep vrouwen, die geleerd had zich te ontspannen, even vaak het verzoek te doen om een ruggenprik. Ook was er weinig verschil tussen de emoties van beide groepen t.a.v. de bevalling.
Uit het onderzoek wordt de conclusie getrokken dat je voor een bevalling dus niet kunt oefenen. Zodra de bevalling zich aandient, wordt al het aangeleerde vergeten en wordt er vanuit natuurlijke reflexen gehandeld.

De Zweedse onderzoekers kregen veel kritiek op hun onderzoek. Veel Nederlandse vrouwen en verloskundigen zijn en blijven ervan overtuigd dat een zwangerschapscursus wel werkt en dus relevant is om te volgen. En ook al zouden ademhalingstechnieken geen effect hebben, dan nog zouden vrouwen minder angstig zijn voor de bevalling. Daarnaast onderstrepen zij dat het belangrijk is dat een cursus de mogelijkheid biedt om andere zwangere vrouwen te ontmoeten en met elkaar ervaringen uit te wisselen.

Uiteraard is het aan jou om te kiezen of je (en welke soort) zwangerschapscursus je nuttig vindt om te volgen en welke argumenten daarbij doorslaggevend zijn.

Uit onderzoek, gepubliceerd in de British Medical Journal, blijkt dat van de diverse risicofactoren voor doodgeboorte is vastgesteld dat groeivertraging van de foetus de belangrijkste risicofactor is op doodgeboorte van baby’s, met name omdat in de prenatale zorg momenteel naar onderzoek hiernaar nu onvoldoende aandacht uitgaat, waardoor het vroegtijdig ontdekken hiervan uitblijft.

In het Verenigd Koningkrijk leidt dit jaarlijks tot circa 600 doodgeboren baby’s, die één van de hoogste sterftecijfers onder pasgeborenen heeft in de ontwikkelde wereld. Het onderzoeken van groeiproblemen en de oorzaken hiervan voor de geboorte moet daarom een essentieel onderdeel vormen van de prenatale zorg volgens de auteurs van het onderzoek.

Door een team van onderzoekers van het West Midlands Perinatale Institute in Birmingham is als reactie hierop gekeken naar de belangrijkste risicofactoren voor doodgeboorte in een multi-etnische populatie in de periode 2009-2011. Op ruim 92.000 baby’s werd ontdekt dat er 4,2 baby’s per 1.000 geboorten doodgeboren werden. Vervolgens werden de diverse risicofactoren die van invloed hierop waren onder de loep genomen en berekend hoeveel doodgeboren kinderen vermeden konden worden als deze risico’s geëlimineerd zouden worden.

De risico’s die als oorzaak van doodgeboorte aan het licht kwamen waren de leeftijd van de moeder, etniciteit, pariteit (het aantal keren dat de moeder het leven had geschonken), body mass index, geschiedenis t.a.v. geestelijke gezondheid, reeds bestaande diabetes, hoge bloeddruk of hart-en vaatziekten, roken tijdens de zwangerschap, alcoholgebruik en groei van de foetus problemen. Van deze oorzaken bleek uit nader onderzoek dat etniciteit (Afrikaanse, Afro-Caribbean, Indische en Pakistaanse), net als werkloosheid van de moeder of haar partner significant bijdragen aan doodgeboorte. Daarnaast blijken obesitas (vrouwen met een BMI van 30 of meer), roken, reeds bestaande diabetes, een geschiedenis van psychische problemen en foetale groeivertraging werden allemaal geassocieerd met een significant verhoogd risico op doodgeboorte. De grootste risicofactor blijkt echter de foetale groeivertraging. Dit leidt in maar liefst 32% van de gevallen tot doodgeboorte indien dit niet voortijdig wordt ontdekt.

De onderzoekers wijzen erop dat, indien er meer focus gelegd zou worden op onderzoek naar foetale groeivertraging, hiermee veel doodgeborenen voorkomen kunnen worden. In de populatie van het onderzoek zou deze maatregel leiden tot 71 minder doodgeborenen, vertaald naar de Britse bevolking zou dat jaarlijks tot 600 minder doodgeborenen leiden.